In Nederland overlijden jaarlijks circa 1.800 mensen voor wie niemand de uitvaart regelt, zodat de gemeenten daarvoor moeten zorgdragen. Dat blijkt uit onderzoek dat studenten van de Christelijke Hogeschool Ede in samenwerking met Stichting Stimulansz hebben gedaan. Uit dit onderzoek blijkt ook dat er tussen gemeenten grote verschillen bestaan in de kosten en in de vormgeving van een gemeentelijke uitvaart.
Jaarlijks 1.800 gemeentelijke uitvaarten
In één op de 75 sterfgevallen moeten gemeenten zorgdragen voor de uitvaart. Die kosten komen voor rekening van de gemeenten. Het aantal gemeentelijke uitvaarten is al enkele jaren stabiel. Wel zijn er aanwijzingen dat voor 2013 een lichte stijging mag worden verwacht. Gemeentelijke uitvaarten vinden in een grote gemeente per inwoner gemiddeld vier keer zo vaak plaats als in een kleine gemeente.
Kosten van een gemeentelijke uitvaart
Tussen gemeenten bestaan opmerkelijke verschillen in de kosten van een gemeentelijke uitvaart. In de onderzochte gemeenten lopen de gemiddelde kosten uiteen van € 1.250 tot ruim € 5.300. Dat verschil wordt niet alleen veroorzaakt door uiteenlopende kosten van uitvaartondernemers, maar ook door verschillen tussen gemeenten in andere kosten zoals grafrechten. Kostenverhogend is ook dat gemeenten vaak meer doen dan de ’technische’ uitvaart. Zo bieden veel gemeenten belangstellenden de mogelijkheid om afscheid van de overledene te nemen in een rouwcentrum. Soms bieden gemeenten nog andere voorzieningen, zoals het regelen van een bloemstuk of het laten voordragen van een gedicht.
De uitvoering van deze gemeentelijke taak bedraagt naar schatting circa 4 miljoen euro per jaar. Een groot deel van deze kosten wordt echter teruggevorderd bij nabestaanden.
Verschillen grote en kleine gemeentes
Uit het onderzoek komen belangrijke verschillen aan het licht tussen kleine en grote gemeenten in hun algemene omgang met gemeentelijke uitvaarten. Grote gemeenten zien het eerder als een onderdeel van de gemeentelijke sociale zekerheid dan kleine gemeenten. Daarnaast spreken grote gemeenten vaker dan kleine gemeenten de nabestaanden aan om de uitvaart te regelen. Ook maken grote gemeenten consequenter afspraken met uitvaartondernemers over de dienstverlening. Ten slotte geven grote gemeenten in het algemeen meer inhoud aan een gemeentelijke uitvaart dan kleine gemeenten.
Samenwerking
Gemeenten werken weinig samen met maatschappelijke instellingen bij de vormgeving van een gemeentelijke uitvaart. Grote gemeenten betrekken zulke instellingen eerder bij een uitvaart dan kleine gemeenten. In grote gemeenten is dit vaak een zorginstelling, bij kleine gemeenten vaker een religieuze instelling.
